Τα επινεφρίδια αποτελούν ενδοκρινείς αδένες οι οποίοι εκκρίνουν απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος ορμόνες.
Τα επινεφρίδια αποτελούνται από 2 μοίρες, τον φλοιό και το μυελό των επινεφριδίων. Έχουν σχήμα πυραμίδας και βρίσκονται στον άνω πόλο των νεφρών.
Ο φλοιός παράγει τις ορμόνες:
- Κορτιζόλη
- Αλδοστερόνη
- Ανδρογόνα
Ο μυελός παράγει τις ορμόνες:
- Αδρεναλίνη
- Νοραδρεναλίνη
Οι διαταραχές που μπορεί να παρουσιαστούν στην λειτουργία των επινεφριδίων είναι οι εξής:
- Σύνδρομο Cushing
- Πρωτοπαθής Υπεραλδοστερονισμός
- Ανεπάρκεια επινεφριδίων (νόσος του Addison)
- Τυχαιώματα επινεφριδίων
Σύνδρομο Cushing
Το σύνδρομο Cushing οφείλεται στην υπερπαραγωγή της κορτιζόλης, ένα στεροειδές το οποίο παράγεται από τα επινεφρίδια.
Η υπερπαραγωγή της κορτιζόλης η οποία είναι υπεύθυνη για την εκδήλωση του συνδρόμου Cushing μπορεί να οφείλεται σε 3 αιτίες:
- Στην υπερέκκριση της ACTH από την υπόφυση
- Στην ανάπτυξη ενός αυτόνομου ορμονοπαραγωγού νεοπλάσματος στα επινεφρίδια
- Στην έκκριση ουσιών με δράση ACTH από νεοπλάσματα
Τα συμπτώματα που ενδέχεται να παρουσιάσει ο ασθενής είναι τα εξής:
- Στρογγυλεμένη εμφάνιση στο πρόσωπο (πανσεληνοειδές προσωπείο)
- Συσσώρευση λίπους στον αυχένα (Buffalo hump)
- Αύξηση βάρους
- Αυξημένη τριχοφυΐα
- Μελάνιασμα
- Ακμή
- Κυανέρυθρες ραβδώσεις στην κοιλιακή χώρα και στο εσωτερικό των μηρών
- Ερυθρές παρειές
- Υπέρταση
- Διαβήτης
- Ατροφία μυών
- Ατροφία δέρματος
- Οστεοπόρωση
- Διαταραχές γεννητικής λειτουργίας
- Εναλλαγές διάθεσης
Για την διάγνωση του συνδρόμου απαιτούνται πολύπλοκα ενδοκρινικά test, ενώ η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο το οποίο προέρχεται η εμφάνιση της νόσου.
Πρωτοπαθής Υπεραλδοστερονισμός ή Σύνδρομο Conn
Καλείται το σύνδρομο στο υπάρχει αυτόνομη υπερέκκριση αλδοστερόνης.
Τα συμπτώματα του υπεραλδοστερονισμού είναι τα εξής:
- Υπέρταση
- Πολυουρία
- Νευρομυικές διαταραχές
- Κράμπες
- Κούραση
- Δίψα
- Κεφαλαλγίες
- Υποκαλιαιμία
Η θεραπεία εξαρτάται από το αίτιο το οποίο την έχει προκαλέσει αλλά και την ηλικία και τις συνοσηρότητες.
Ανεπάρκεια επινεφριδίων (νόσος του Addison)
Η νόσος Addison είναι σε γενικές γραμμές μία σπάνια νόσος η οποία παρόλα αυτά έχει τη δυνατότητα να απειλήσει ακόμα και τη ζωή του ασθενή.
Η διάγνωσή της γίνεται εύκολα με την χρήση σύγχρονων απεικονιστικών μέσων και η θεραπεία της χαρακτηρίζεται απλή.
Η πιο συχνή αιτία εμφάνισης της νόσου είναι η ατροφία του φλοιού εξαιτίας κάποιας αυτοάνοσης καταστροφής από τον ίδιο τον οργανισμό.
Εκδηλώνεται με τα παρακάτω συμπτώματα:
- Απώλεια βάρους
- Γαστρεντερικές διαταραχές
- Μυική αδυναμία
- Μελανοδερμία
Συνιστάται χορήγηση θεραπείας υποκατάστασης με κορτιζόλη εφ’ όρου ζωής.
Τυχαιώματα Επινεφριδίων
Πρόκειται για όγκο ο οποίο ανακαλύπτεται τυχαία κατά τη διάρκεια μίας απεικονιστικής εξέτασης. Στην πλειονότητα τους είναι καλοήθεις όγκοι, ενώ ένα ποσοστό γύρω στο 2 με 5% αποτελούν επινεφριδιακούς καρκίνους.
Η ενδοκρινολόγος θα προχωρήσει σε διάγνωση για το αν ο όγκος είναι καλοήθης ή κακοήθης, και θα καταλήξει στο συμπέρασμα αν γίνεται υπερέκκριση ορμονών οι οποίες ενδεχομένως προκαλούν προβλήματα.
