Στις μέρες μας 2 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο παγκοσμίως εξαιτίας της νόσου του ήπατος με την κίρρωση (11η πιο συχνή αιτία θανάτου) να προκαλεί 1,16 εκατομμύρια θανάτους ετησίως.
Μη-Αλκοολική Νόσος του Ήπατος (NAFLD)
Η μη-αλκοολική νόσος του ήπατος ή NAFLD είναι μια ακόμα κύρια αιτία χρόνιας ηπατικής νόσου σε απουσία σημαντικής κατανάλωσης αλκόολης και συχνά σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη, την κεντρική παχυσαρκία, το ΣΔτ2 και τη δυσλιπιδαιμία.
Η ΝAFLD εμπεριέχει ένα εύρος διαταραχών, από την ήπια συσσώρευση λίπους (απλή στεάτωση), με ή χωρίς ηπατική φλεγμονή, μέχρι την πορροδευτική ίνωση και τελικά την κίρρωση και την τελικού σταδίου ηπατική νόσο.
Μέχρι σήμερα, ο συνδυασμός υγιεινοδιαιτητικών αλλαγών και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας αποτελεί τη λύση στην διαχείριση της NAFLD˙ με πολλούς όμως ασθενείς να βρίσκουν συχνά αυτές τις αλλαγές δύσκολες μακροπρόθεσμα.
Όσο αφορά τα αίτια της νόσου το οξειδωτικό στρες αποτελεί βασικό μηχανισμό παθογένειας της στεάτωσης και κατ’επέκταση της NAFLD. Η πρόσφατη βιβλιογραφία προτείνει την αντιμετώπιση της ηπατικής νόσου με αντιοξειδωτικές ουσίες που φαίνεται να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στην βιοχημική και την ιστολογική εικόνα της νόσου.
Εκχύλισμα Γαϊδουράγκαθου (Silymarin)
Μία από τις αντιοξειδωτικές ουσίες που προτείνεται είναι το γαϊδουράγκαθο με τη δραστική ουσία να ονομάζεται silymarin. Το silymarin αποτελεί εκχύλισμα από τους αποξηραμένους σπόρους και ανθούς του φυτού γαϊδουράγκαθου (S.marianum).
To γαϊδουράγκαθο χρησιμοποιείται ιατρικά στην Ευρώπη ήδη από τον 1ο αιώνα μ.Χ. Οι ιατρικές του εφαρμογές αναφέρονται στις γραφές του αρχαίου Έλληνα ιατρού και βοτανολόγου Διοσχορίδη που το χρησιμοποιούσε ώς αντίδοτο για το τσίμπημα φιδιού. Αλλά ήταν πολύ αργότερα κατα τον 19ο αιώνα όπου ο Γερμανός επιστήμονας Johannes Gottfried Rademacher έδειξε τις ευεργετικές ιδιότητες των σπόρων γαϊδουράγκαθου στην αντιμετώπιση ασθενών με διαταραχές του ήπατος.
Το silymarin αποτελεί μίγμα ουσιών φυτικής προέλευσης (φλαβονοειδή και πολυφαινολικά μόρια) έχοντας ισχυρή αντιοξειδωτική αλλά και άλλες δράσεις. Στο εμπόριο κυκλοφορεί με τη μορφή κάψουλας και ταμπλέτας και η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 420-600 mg με την πλειονότητα των κλινικών δοκιμών να χρησιμοποιούν 140 mg 3 φορές την ημέρα.
Κλινικές Μελέτες
Όσο αφορά τις κλινικές μελέτες η χορήγηση του συμπληρώματος, το silymarin φάνηκε να μειώνει σε φυσιολογικά επίπεδα τα επίπεδα τρανσαμινασών και να βελτιώνει την εικόνα του υπερήχου του ήπατος. Ακόμα έχει φανεί να βελτιώνει και τα πιο ήπια σημεία της ηπατικής νόσου όπως την κόπωση, το λήθαργο, το κοιλιακό άλγος κ.α.
Σχετικά με την ασφάλεια του συμπληρώματος, το silymarin έχει χρησιμοποιηθεί ακόμα και σε δόσεις των 420 mg/ ημέρα για 4 χρόνια και 2100 mg/ημέρα για 48 εβδομάδες χωρίς κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια. Το μόνο που έχει αναφερθεί είναι πονοκέφαλος, κνησμός και κάποιες ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές που εμφανίζονται σε ένα πολύ μικρό ποσοστό των ασθενών
Συμπερασματικά το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου (silymarin) έχει δείξει ισχυρή ηπατοπροστατευτική δράση ακόμα και σε τελικά στάδια της ηπατικής νόσου. Ωστόσο ιδανικά θα πρέπει να εισάγεται στα πρώιμα στάδια της νόσου όπου η αναγεννητική ικανότητα του ήπατος είναι ακομά υψηλή και όπου η μείωση του οξειδωτικού στρες μπορεί να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Όλα αυτα φυσικά θα πρέπει να γίνονται συνδυαστικά με την υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση καθόλη τη διάρκεια της θεραπείας,
